Bugün can ve mal güvenliği riski olmayan yeni konutlara çok düşük faizli konut kredisi imkânları sağlanırken can ve mal güvenliği nedeniyle kendi binasını yenilemek isteyen vatandaşlara çok daha yüksek faizli kredinin kullandırılması yenileme sürecini olumsuz etkilemektedir.

Sürecin daha hızlı olması için mutlaka yasada kendi içinde çelişen konuların giderilmesi ve yasanın günün koşullarına uygun olarak revize edilmesi veya yeniden yazılması zaruri hale gelmiştir. Bu kadar önemli bir konunun bir bakanlık bünyesinde genel müdürlükle hızlı bir şekilde dönüşümü mümkün görülmemektedir. Bunun için gerekirse; ayrı bir bakanlığın ve finans sistemi içinde ayrı bir bankanın kurulması doğru olacaktır.

***

Can ve mal güvenliği nedeniyle ticari bir getiri gütmeyen riskli binalarını ilave bir yoğunluk getirmeden yenilemek isteyen vatandaşlara çok daha düşük faiz oranlı finansman kredileri sağlanmalı ve en az 180 veya 240 ay ödemeli kredi imkânları sunulmalıdır. Ayrıca bürokratik işlemlerin azaltılması ve kolaylaştırıcı şekilde düzenlenmesi de beklentiler dahilinde.

Kredi faiz oranlarının düşürülmesinin yanında ilave teşviklerin de sağlanması süreci hızlandıracaktır. Nasıl piyasaların canlanması için beyaz eşya ve mobilya gibi sektörlere KDV indirimi veya muafiyeti sağlanıyorsa, 250 iş kalemini etkileyen ve Türkiye’nin dinamosu olan inşaat sektöründe, can ve mal güvenliği tehlikeli olan bu tip binalarda da KDV muafiyeti veya indirimin olması lüzumu ortaya çıkıyor.

***

Zaten vatandaş ticari bir gaye gütmeden zaruretten dolayı binasını yeniliyor. Vatandaşın yapım maliyetini artıran yüzde 18 KDV ciddi bir maliyet getirmekte, bunun için maliyeti düşürecek bu gibi uygulamaların olması gerekir.

Nasıl teşvik kapsamında bazı sektörlere ve bölgelere SGK muafiyeti sağlanıyorsa, riskli binasını yenilemek isteyen vatandaşlarımıza da bu gibi muafiyetler sağlanmalı ve inşaat yapım maliyetinin düşürülmelidir.

Ayrıca riskli binalarını yenilemek isteyen vatandaşlara yeni bina yapımı uygulamasında  kendi enerjisini kendi üreten, atık yönetimi sağlayan, çevresel faktörleri ön plana alan, akıllı ve otomasyonlu olacak şekilde yapılacak binalara da  ilave teşvikler sağlanarak sürecin hem olumlu hem de daha hızlı ilerlemesi sağlanabilir.

***

Bir diğer önemli konu ise, kira yardım miktarının günün koşullarına göre uyarlanması ve kredi kullanacak olanların da kira yardımından yararlanmasının önünün açılmasıdır. Kentsel dönüşüm kredi miktarı, 125 bin TL’den en az 200 bin TL’ye yükseltilmelidir. Artan inşaat maliyetlerinden dolayı devletin kredi faiz desteği verdiği 125 bin TL kredi yeterli olmayıp, mutlaka kredi faizi desteği artırılmalıdır.

Yeni bir iş ve finans sistemi geliştirilerek kentsel dönüşüm kapsamında vatandaşın sürece olumlu katkısı sağlanabilmelidir.

Vatandaşın doğru kaynaktan doğru bilgi sahibi olması da çok önemlidir. Bu teşvikler ve uygulamalarla süreç hızlandırılabilir.